Terug naar het overzicht

De Oer-IJ-delta in de Middeleeuwen

donderdag 20 november 2025
Hans van Weenen

Castricum is ontstaan in het gebied waar tot 200 v. Chr. de noordelijke tak van de Rijn in zee uitmondde. De eerste bewoners in deze Oer-IJ-delta leefden in de IJzertijd (800 v.Chr.-12 n. Chr.) en de Romeinse Tijd (12-450 n. Chr.). Het was een waterrijk landschap, een mondingsgebied met centraal daarbinnen een grote ronde wadplaat. Zowel in de kuststrook als op de hogere plekken in het moerassige achterland was er in de Vroege Middeleeuwen (450-1050 n.Chr.) na het jaar 700 n. Chr. een toename van de bevolking. Op de wadplaat werden geesten (akkercomplexen) ontwikkeld en ook op de in het achterland gelegen oudere strandwallen. Tijdens de ontginning van het moerasgebied verrezen er langs verschillende van die geesten kastelen; in Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest, Akersloot, Limmen en Castricum. In Bakkum werd in 2020 vergeefs naar de locatie van de 13e-eeuwe woning van Floris van Baccum gezocht. Inmiddels is de plek langs de Baccummergeest ontdekt en zal in de lezing bekend worden gemaakt.